قائِن يا قايـِن يکي از شهرهاي استان خراسان جنوبي و مرکز شهرستان قائنات در ايران است. قائن به خاطر زعفران مرغوب آن داراي شهرت است. شهر قائن که در گذشته داراي برج و بارو، کهندژ، خندق و ارگ بوده، به همراه تون (فردوس امروزي) از شهرهاي مهم ايالت قهستان محسوب مي‌شده‌است.بر اساس آخرين يافته‌هاي باستان‌شناسي سابقه سکونت در شهر قائن به دوران پارينه سنگي مياني (حدود 30 هزار سال قبل) مي‌رسد. بر اثر حفاري‌هاي باستان‌شناسي هيئت آمريکايي در غار خونيک در جنوب اين شهر، تعدادي دست افزارهاي سنگي مربوط به دوران پارينه سنگي مياني در اين غار به دست آمد که از لحاظ مطالعات باستان‌شناسي و انسان‌شناسي بسيار حائز اهميت است. همچنين وجود تعداد زيادي تپه‌هاي باستاني در اطراف شهر قائن که بر اساس مشاهدات اوليه از دوران پيش از تاريخ داراي آثار و نشانه‌هايي است که قدمت طولاني سکونت در اين منطقه از کشور ايران را اثبات کرده‌است.بر اساس آخرين يافته‌هاي باستان‌شناسي سابقه سکونت در شهر قائن به دوران پارينه سنگي مياني (حدود 30 هزار سال قبل) مي‌رسد. بر اثر حفاري‌هاي باستان‌شناسي هيئت آمريکايي در غار خونيک در جنوب اين شهر، تعدادي دست افزارهاي سنگي مربوط به دوران پارينه سنگي مياني در اين غار به دست آمد که از لحاظ مطالعات باستان‌شناسي و انسان‌شناسي بسيار حائز اهميت است. همچنين وجود تعداد زيادي تپه‌هاي باستاني در اطراف شهر قائن که بر اساس مشاهدات اوليه از دوران پيش از تاريخ داراي آثار و نشانه‌هايي است که قدمت طولاني سکونت در اين منطقه از کشور ايران را اثبات کرده‌است.