در حدود قرن نهم پيش از ميلاد در دو طرف سفيدرود در حدود رستم آباد امارت نشين‌هاي متعددي به وجود آمده بود که مردم آن در ساختن کوزه‌هاي سفالين گلي و پيکرک‌هاي گاو و جام‌هاي زرين و زينت آلات و غيره سليقة بخصوصي نشان داده‌اند و آثارشان نشان مي‌دهد که تمدن و هنر آنها بسيار پيشرفته بوده‌است. اين امارت نشين‌ها در حدود قرن هفتم تا پنجم پيش از ميلاد به وسيله اقوام مقتدر تازه وارد منهدم گرديدند. ناحيه ساحلي جنوب درياي مازندران در همين زمان و حتي مدت‌ها پيش از آن معبر آساني براي عبور اقوام شمالي به سوي دره‌هاي حاصلخيز و مراتع کوهستانهاي مغرب ايران بود. از آن راه اقوام مزبور مي‌توانستند به آساني به شهرهاي پرثروت بين‌النهرين دست يابند. به علاوه سواحل باختري درياي مزبور به راه طبيعي قفقاز برمي خورد و اين ناحيه در ميان درياي مازندران مانند «هيت‌ها» و «ميتاني‌ها» و «کاسي‌ها» و شايد مادها و... بعد از آنها «سکايي‌ها» و «کيمري‌ها» از آن براي ورود به شبه جزيرة آناتولي و فلات ايران و جلگة بين النهرين استفاده مي‌کردند.
اگر نزديکي زبان و عادات و رسوم مردم سواحل جنوبي درياي مازندران يعني «گيل‌ها» و «ديلم‌ها» و «تپوري‌ها» و «آماردها» را با تالش‌ها در نظر بگيريم اين طور به نظر مي‌رسد که تمام اين اقوام از راه گردنه‌هاي قفقاز و سواحل تالش به طرف گيلان آمده باشند و چون سواحل دريايي براي زندگي مناسب نبود به ارتفاعات واقع در کنار جنگل‌ها رفته و به گله‌داري در مراتع سبز جلگه‌هاي مرتفع البرز مشغول شدند. امروز در تمام اين نواحي گورهاي متعددي از آنان وجود دارد. تعداد گورهايي که در جلگه‌هاي مرتفع واقع در کنار جنگل‌هاي گيلان و مازندران قرار دارد به قدري زياد است که مي‌توان احتمال داد که اجتماعاتي در آن نواحي مسکن داشته‌اند و آثار خانه‌هايشان از ميان رفته باشد.
در عصر صفوي آمل رونق فراوان گرفت و حکام صفويه به مازندران دلبستگي خاص داشتند. شاه عباس که به آمل علاقه زياد داشت به دستور او جاده کنار رودخانه هراز آباد شد و در طول راه براي توقف چهارپايان و افراد کاروانسرا ايجاد کردند جاده شوسه‌اي که آمل را به ساري و گرگان وصل مي‌کرد، درزمان او احداث شد.