استان گلستان با مساحتی حدود ۲۲ هزار کیلومتر مربع در شمال ایران واقع شده است. این استان از شمال به جمهوری ترکمنستان، از جنوب به استان سمنان، از شرق به استان خراسان و از غرب به استان مازندران و دریای خزر محدود می شود. مرکز استان گلستان، شهر گرگان است و مهم ترین شهرهای آن عبارتند از: بندر ترکمن، بندر گز، علی آباد، کردکوی، مینودشت و گنبد کاووس.

• موقعیت جغرافیایی
رشته کوه های البرز در قسمت جنوب و شرق استان گلستان به طور موازی و در جهت شرقی– غربی کشیده شده است و از مرز استان مازندران و گلستان شروع شده و به صورت نواری هلالی امتداد یافته و در شرق و شمال شرقی استان به کوه های آلاداغ،  بینالود و هزار مسجد در استان خراسان می پیوندند که کوه شاهکو، دراز نو، پیر گرده کوه، قلعه موران از ارتفاعات مهم استان محسوب می شود. قله کهکشان با ارتفاع ۳,۸۱۳ متر بین استان گلستان و سمنان قرار دارد که از مرتفع ترین قله های ایران به شمار می آید.
به طور کلی جغرافیای طبیعی استان گلستان به سه بخش؛ ناحیه کوهستانی، کوهپایه ای و جلگه ای تقسیم شده است.
استان گلستان؛ با توجه به نحوه قرار گرفتن رشته کوه های البرز و جلگه های سواحل جنوبی و شرقی دریای خزر، و نیز با توجه به تاثیر عرض و ارتفاع جغرافیایی، دوری و نزدیکی به دریا، وجود بیابان های جنوبی ترکمنستان، وزش بادهای محلی و پوشش متراکم جنگلی، از نظر اقلیمی به سه قسمت: آب و هوای معتدل گرم و بارانی با زمستانی ملایم در حدفاصل بین قره سو و کوهستان، آب و هوای صحرایی گرم در ناحیه اترک و گرگان رود و آب و هوای بیابانی گرم و خشک با بارندگی کم در ناحیه کوچکی از شمال منطقه گرگان تقسیم می شود.
 به طور کلی باید گفت استان گلستان در بیشتر قسمت ها دارای آب و هوای معتدل مدیترانه ای است ولی قسمت های جلگه ای و اراضی پست گرگان به لحاظ مجاورت با صحرای ترکمنستان، دوری از دریا و کاهش ارتفاعات، آب و هوای نیمه بیابانی و گرم دارد.
با توجه به موقعیت جغرافیایی و شرایط اقلیمی، این استان دارای رودخانه های پرآب و مهمی است که از ارتفاعات رشته کوه های البرز سرچشمه می گیرند و مهم ترین آن ها عبارتند از: رودخانه اترک، گرگان رود، قره سو.
رودخانه اترک: از کوه های هزار مسجد خراسان سرچشمه گرفته و به دریای خزر می پیوندد. این رودخانه نزدیک ۱۲۰ کیلومتر، مرز آبی ایران و ترکمنستان را تشکیل می دهد ومهم ترین شاخه های آن شامل سومبار، آجی سو،  آق سو و خرتوت هستند.
رودخانه گرگان رود: این رودخانه، از دامنه های شمالی البرز شرقی و دامنه های غربی بلندی های خراسان سرچشمه می گیرد و پس از به هم پیوستن رودهای کوچکی چون زاو، دوغ، تیل آباد، رامیان و محمد آباد به دریای خزر می ریزد.
سومین رودخانه بزرگ استان رود قره سو است که از کوه های النگ در رشته کوه های البرز شرق ی سرچشمه می گیرد و پس از پیوستن رودخانه هایی مانند؛ کفشگیری، بالا جاده، مایان، چقر، شیر داربن، زیلان، خاصه رود، نوچمن، شوریان، زاو دشت و جردلی به خلیج گرگان می ریزد. مهم ترین شاخه های این رودخانه؛ شامل گرم دشت، چهل و چهار آب، شصت کلا، فسن رود، النگ دره، توشن و زیلرتو هستند.

• پیشینه تاریخی
استان گلستان از در طول تاریخ و تا قرن هفتم هجری به نام ایالت گرگان و از آن پس تا آغاز قرن دهم به نام «استرآباد» شناخته می شد ولی در بیشتر  نوشته‌های دوران اولیه اسلامی از آن با نام «جرجان» یاد شده است. این منطقه از اسفند سال ۱۳۱۶ « گرگان » نامیده شده‌است. براساس پژوهش های انجام گرفته در استان گلستان سابقه تاریخی این منطقه به حدود ۷ هزار سال پیش از میلاد می رسد. طبق آثار بدست آمده از «غار کیارام» واقع در «روستای فرنگ» بخش گالیکی گلستان از دیرباز محل سکونت انسان های دوره «پارینه سنگی میانه» و «جدید» بوده و از این لحاظ یکی از قدیمی ترین پناهگاه انسان های اولیه شناخته شده است. همچنین کاوش های «تورنگ تپه» در نزدیکی گرگان نشان می دهد که دیرینگی این منطقه دست کم به اندازه «شهر سوخته» در سیستان و بلوچستان است.  اوستا کتاب زرتشتیان، «وهرکان» را نهمین سرزمین از مملکت شانزده گانه ای می داند که اهورامزاد آفرید. غار کیاراماستان گلستان از زمان هخامنشیان به بعد، به صورت یک «ساتراپ یا ایالت» با ساختار اداری منظم درآمد. در این دوره «هیرکانی یا هیرکانیا» نامیده می شد و از معروفترین ایالت های ایرانی به شمار می آمد. در سنگ‌نوشته‌های هخامنشی و از جمله سنگ‌نوشته‌ی داریوش در بیستون، نام این سرزمین« ورگانه » و در نوشته‌های پهلوی «گوركان» آمده است. در زمان حکومت هخامنشیان، مدتی «پدر داریوش هخامنشی» فرمان‌روای این منطقه بود. به عقیده مورخان؛ شهر باستانی استرآباد را خشایارشاه به یادبود «زن یهودی» خود، كه او را «استر» به معنای «ستاره» نام نهاده بود، ساخت. در دوران حکومت اشکانیان، دولت اشکانیان برای جلوگیری از حمله اقوام «هون» به خاک ایران دستور ساخت دیوار بزرگ درمنطقه گرگان را داد که بعدها به «سد سکندر»، معروف شد. ساخت این دیوار درمنطقه از نظر استراتژیکی اهمیت زیادی داشت به طوری که حتی در دوره ی ساسانیان نیز پیگیری شد و انوشیروان به بازسازی آن فرمان داده بود. همچنین این منطقه، در این دوره، محل استراحت پادشاهان اشکانی در فصل های بهار و تابستان محسوب می شد.
در دوران اسلامی ‍ و پس از ورود اعراب مسلمان؛ سرزمین گرگان در سال ۲۱ هـ ق، فتح شد و در طول سال های حکومت امویان، این منطقه به پناهگاه علویان در آمد. قیام سرخ جامگان در عصر عباسیان و در زمان حکومت هارون الرشید در گرگان از مهم ترین وقایع این دوران به شمار می آید.
از مهم ترین سلسه های که توانست در این سرزمین حکومت قدرتمندی گرگان‌ رودرا تشکیل دهد، دولت آل زیار بود. قابوس بن وشمگیر، معروف ترین فرمانروای  آل‌زیار؛ به دلیل علاقه ی زیادی که به علم و دانش داشت، جرجان را به محیطی امن برای جذب اندیشمندان و دانشمندانی چون ابوعلی سینا و ابوریحان بیرونی تبدیل کرده بود و برای پیشرفت علم در این منطقه اقدام های چشمگیری انجام داد که از آن جمله  ساخت بنای برج قابوس و تالیف کتاب ارزشمند «قابوس نامه با پندهای حکیمانه» از میراث بزرگ این خاندان است.
اما؛ حمله مغول ها به ایران باعث از بین رفتن شکوه و عظمت و نیز ویرانی شهرهای جرجان شد و آبسکون هم که پناهگاه سلطان خوارزمشاهی شد، نتوانست پایگاه مقاومتی در برابر آنان گردد. این ویرانی ها حتی تا زمان حمله تیمور گورکان نیز ادامه داشت.
ولی؛ با روی کار آمدن دولت صفویه، بار دیگر ثبات و امنیت به این منطقه برگشت و با توجه به دیدگاه فرمانراویان صفوی، استرآباد لقب «دارالمونین» را به خود گرفت.
  قاجارها که قبیله ای از «ترکمن های منطقه استرآباد یا گرگان» بودند، پس از حمله مغول به ایران و میان رودان به همراه چند طایفه دیگر ترکمن ها و  تاتارها به شام مهاجرت کردند و زمانی که تیمور گورکانی به این منطقه حمله کرد قاجار ها و دیگر طایفه های مهاجر را به اسارت گرفته و در سپس به «خانقاه صفوی» در «آذرآبادگان» بخشید. بعدها این طایفه، یکی از تشکیل دهندگان اصلی سپاه قزلباشان شدند. آقا محمد خان قاجار که از این طایفه بود، پس از سال ها گروگان در شیراز، توانست بعد از مرگ کریم خان زند، قدرت زمام داری در کشور را به دست گیرد و سلسه قاجاریه را پایه گذاری نماید.
توجه استعماری دولت روسیه تزاری به ایران باعث گردید ایالت استراباد یكی از كانون های فعالیت روس‌ها در ایران قرار گیرد. آنها جزیره آشوراده را اشغال كرده و كنسولگری خود را در شهر استراباد فعال نمودند. در بندرگز تاسیسات تجاری قرار داشت. در جریان تحولات اجتماعی دوران معاصر از جمله جنبش مشروطیت، مردم استراباد دارای نقش ارزنده و مهمی بودند.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی، بیش تر این روستاها دارای راه ارتباطی مناسب و شبکه‌ی آب، برق و ارتباط از راه دور شده‌اند. روستاییان به کار کشاورزی، باغ‌داری، دامپروری، زنبورداری، پرروش کرم‌ابریشم، صنایع دستی، ماهیگیری و پرروش ماهی می‌پردازند و برخی از آن‌ها نیز در کار جنگل‌داری به سازمان‌های مربوطه یاری می‌رسانند.
استان گلستان، تا سال ۱۳۷۶ بخشی از استان مازندران بود ، اما در همین سال بود که به صورت استانی مستقل تبدیل شد.

• اقوام وزبان
ساکنین ا ستان گلستان در یك تقسیم بندی كلی به دو گروه عمده فارس ها و  تركمن ها تقسیم می شوند. البته بیشتر جمعیت  ترکمنمنطقه را  فارس ها  تشکیل می دهند که خود شامل دو دسته؛ بومی و مهاجر هستند و در نواحی جنوبی و مركزی استان مستقرند. ساکنین بومی منطقه بیشتر به گویش گرگانی، كتولی و مازندرانی تكلـــــم می كنند. مهاجرین استان را نیز بیشتر از مهاجران سیستانی، سمنانی و خراسانی تشكیل می دهند.
تركمن ها به دو تیره؛ یموت و گوگلان تقسم می شوند که در بخش مرکزی و شمالی استان ساکن هستند و به زبان ترکمنی صحبت می کنند. همچنین؛ از دیگر اقوام ساکن در استان می توان، کردها، ترک‌ها یعنی آذربایجانی، قزلباش ها و قزاق‌ها را نام برد.

• موقعیت اجتماعی و اقتصادی
منطقه‌ گرگان و دشت های شهرستان‌های چون: گنبد، مینودشت‌، علی‌آباد، كردكوی، تركمن و گرگان همواره یكی از قطب‌های مهم اقتصادی كشور در زمینه های كشاورزی، دامداری و صنایع وابسته به آن‌ها بوده اس ت. محور فعالیت های اقتصادی استان گلستان، فعالیت کشاورزی است. این فعالیت شامل: زراعت، باغ داری، جنگل و مرتع، دام و طیور، شیلات و آبزیان است. كمی رطوبت، وسعت اراضی جلگه‌ای،‌ تابستان‌های گرم و خشك، به طور چشمگیری زمینه كشت گندم، پنبه، جو، سیب زمینی و دانه های روغنی چون سویا، آفتابگردان در استان به وجود آورده است. گندم، عمده ترین محصول زراعتی استان بوده که هم به صورت آبی و هم به صورت دیمی کشت شده و نسبت به کل کشور از عملکرد بالایی برخوردار است. در بخش باغداری؛ عمده ترین تولیدات باغی استان عبارت است از: هلو، آلو قطره طلا، پرتقال، نارنگی و توت نوغان.
در کنار بخش زراعت و باغداری، استان گلستان به علت دارا بودن شرایط مناسب آب و هوایی جهت کشت گیاهان علوفه ای و نیز فرآورده های فرعی آنها و نیز برخورداری از مراتع وسیع و مستعد، از موقعیت مناسبی برای پرورش انواع دام بهره مند است. فعالیت های دام پروری استان به طور عمده شامل: انواع دام و طیور، زنبور عسل، کرم ابریشم و آبزیان است. پرورش گاو بیشتر در كوهپایه‌های جنوبی و پرورش گوسفند و بز بیشتر در اراضی جلگه‌ای، و مرتعی رواج دارد. پرورش زنبور عسل، نیز به علت شرایط مساعد گیاهی و اقلیمی در نواحی كوهپایه‌ای و كوهستانی رواج و توسعه یافته و مراكز متعددی را به خود اختصاص داده است. در ضمن با توجه به شرایط آب و هوایی مناسب و رویش درختان توت ، پرورش كرم ابریشم از گذشته‌های دور در این استان مرسوم بوده است. تنوع اقلیمی، شرایط خاص زیست محیطی، برخورداری از منابع آبی لازم؛ از جمله سواحل جنوب شرقی دریای خزر، وجود منطقه های آبی خلیج گرگان، تالاب گمیشان و محصور ش دن توسط سه حوزه آبخیز گرگان رود، اترک و قره سو این منطقه را از نظر تولید انواع ماهی ها و آبزیان به منطقه مهم پرورش و صید ماهی تبدیل کرده است. دو مرکز پرورش ماهیان خاویاری و یک مرکز پرورش ماهیان استخوانی در استان به کار تولید بچه ماهی می‌پردازند و این استان در تولید ماهیان گرمابی جایگاه چهارم را در کشور دارد. طرح پرورش ماهی قزل‌آلا در کشتزارها نیز در حال انجام است.
صرف نظر از فعالیت کشاورزی و دام پروری؛ صنعت این استان، به خصوص، شهرستان گرگان بسیار متنوع است كه هر یك به نوبه خود اهمیت اقتصادی مهمی دارند و به دو نوع کارخانه ای و دستی تقسیم می شود. از مهم‌ترین صنایع كارخانه‌ای می‌توان به كارخانه پنبه پاك‌كنی،‌ آرد ، نئوپان، قند، كنسرو، فیبر عایق، شیر پاستوریزه و مجموعه‌ای از كارگاه‌های ساخت ماشین‌آلات كشاورزی اشاره كرد.
صنایع دستی استان گلستان، هرچند با گذشت زمان و تغییر در سبک زندگی، بخش هایی از آن به فراموشی سپرده شده، ولی هنوز حیات پررنگی داشته و گسترش بسیاری دارد. بافت انواع قالی و قالیچه توسط تركمن‌های آق‌قلا، جاجیم در روستای زیارت گرگان، پارچه های ابریشمی شامل: لباس، روسری، شال گردن، چادر شب، نوار حاشیه ای لباس در روستای کسر، حوالی شهرستان کلاله حائز اهمیت است. از دیگر صنایع دستی استان می توان به: بافت نمد، سوزن دوزی یا سیاه دوزی، ساز سنتی و ساخت زیورآلات ترکمنی اشاره کرد.